بررسی صفر تا صد کوره های آجرپزی صنعتی و سنتی

 

بررسی صفر تا صد کوره های آجرپزی صنعتی و سنتی

فرایند تولید آجر سفال مانند سایر محصولات ساختمانی مراحلی دارد که اتفاقا این مراحل تاثیر مستقیمی بر روی کیفیت نهایی دارد که بر قیمت آن هم موثر است.

انواع کوره های آجر پزی و تاثیر آن بر قیمت آجر

در مراحل تولید آجر حرارت دادن و پخت به عنوان آخرین مرحله از روند تولید این محصول به حساب می آید که چنانچه در مدت زمان و دمای استاندارد انجام نگیرد کیفیت محصول را به شدت کاهش می دهد. این عاملی در کاهش یا افزایش قیمت آجر خواهد.

برای تولید آجر پیش از مرحله پخت ابتدا خاک رس را تهیه و آزمایش کرده سپس تحت حرارت بالا رطوبت خاک را می گیرند، پس از آن با مواد افرودنی و آب ترکیب کرده و قالب می زنند، اکنون نوبت به پخت آن در کوره های مخصوص رسیده است. در این مرحله خشت ها را با فاصله از زمین و همچنین از یکدیگر قرار می دهند تا هوا و دما به صورت همزمان از میان آنها عبور کند. سپس بعد از گذشت مدت زمانی، آجر پخته شده را از کوره در آورده و در هوای آزاد قرار می دهند تا آماده ی بسته بندی و ارسال به بازار شود.

انواع آجر در ایران قدیم

در ایران هر جا کمبود سنگ وجود داشته  و خاک خوب هم در دسترس بوده آجر پزی و مصرف آجر بکار میرفته

 اندازه آجر ایلامی حدود ۱۰×۳۸×۳۸ سانیتی متر بوده

در زمان ساسانیان پختن و مصرف آجر گسترش یافته و در ساختمان های بزرگ مانند آتشکده ها به کار رفته است

 اندازه آجر این دوره جدود ۴۴×۴۴×۷تا ۸ بوده است و بعد های آن ۲۰×۲۰×۳ تا۴ سانتی متر کاهش یافت

در فرش کردن کف ساختمان از آجر بزرگتری به نام ختائی به ابعاد ۵×۲۵×۲۵ سانتی متر و یا بزرگتر از آن به نام نظامی در ابعاد ۴۰×۴×۵ سانتی متر استفاده می شده است

از انواع دیگر آجر در گذشته آجر قزاقی می باشد که روسها پیش از جنگ جهانی اول آن را تولید می کردند که ابعاد آن ۵×۱۰×۲۰ بوده است

آجر نوعی سنگ مصنوعی است که از پختن خشت خام و دگرگونی آن بر اثر گرما به دست می آید

خاک آجر مخلوطی است از خاک رس ماسه فلدسپات سنگ آهک سولفات ها سولفورها فسفات ها کانی های آهن منگنز منیزیم سدیم پتاسیم مواد آلی و…
آجرهای مصرفی در هر پروژه باید از نظر ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی (مانند ابعاد، رنگ و دیگر مشخصه‌ها) با آنچه در نقشه‌ها، دستور کارها، مشخصات فنی خصوصی و سایر مدارک پیمان ذکر شده است منطبق باشد.

نمونه آجرهای مصرفی اعم از پشت کار و نما، توپر و سوراخدار مجوف تیغه‌ای و سقفی، انواع رسی و ماسه آهکی باید قبلاً به تصویب دستگاه نظارت برسد

• کوره آجرپزی هوفمان

 

علت نامگذاری این شیوه مبدع آن است فردریک هوفمان شخصی بود که برای اولین بار خشت آجر را در کوره حلقه ای شکل پخت. در واقع در این نوع کوره آجر به صورت ثابت ولی آتش متحرک می باشد، مزیت این کوره کاهش هدر رفت دما است.

• کوره آجرپزی تونلی

 

در این کوره آتش ثابت ولی آجر متحرک است. در واقع تونلی مکانیزه ای است که خشت ها به ترتیب بر روی نوار نقاله ای از قسمت ورودی تونل وارد و آجر پخته شده از خروجی آن خارج می شود. سوخت آتش این کوره گاز طبیعی بوده و پیوسته بودن آن موجب هدر رفت کمتری در منابع انرژی خواهد شد.

• کوره آجرپزی تنوره ای

یکی دیگر از انواع کوره های آجر ، کوره تنوره ای است. شکل ظاهری این کوره به صورت ستون های مدور با دیواره های کوتاه می باشد که آجرها را با فواصل معین از یکدیگر به شکل ستون بر روی یکدیگر می چینند. این کوره ناپیوسته است که به میزان بسیار زیادی انرژی هدر می دهد. نکته دیگر در خصوص این نوع کوره عبور حرارت غیر همسان به آجرها می باشد که برهمین اساس آجرهای تولید شده از جنس یکسانی برخوردار نخواهند بود.

ساخت کوره آجرپزی

به طور کلی کوره های آجرپزی را به دو صورت سنتی و یا چاهی می سازند. در ادامه این دو مدل شیوه ی ساخت در کوره را معرفی خواهیم کرد:

• کوره آجرپزی سنتی

ساخت این کوره ها به نحوی است که قسمتی به عنوان آتش خانه و قسمتی به عنوان محل قرارگیری خشت ها دارد. خشت پخته شده در این نوع کوره متناسب با میزان درجه حرارتی که دریافت کرده است دارای مقاومت متفاوتی می باشد از همین رو این نوع آجر را براساس محل قرارگیری آجر در کوره و میزان حرارت دریافتی آن در قسمت های متفاوت ساختمان مورد استفاده قرار می دهند.

ساخت آجر در کوره های سنتی شامل پنج مرحله است. در ابتدا با استفاده از خاک رس مرغوب و آب گل درست می کنند، سپس ملات تهیه شده را قالب گیری کرده و در نور آفتاب خشک می کنند. اکنون خشت های خشک شده را انبار کرده تا از خشک بودن آن طی چند روز مطمئن شوند. پس از کذشت چند روز خشت ها را در کوره های آجر پزی با دمای ۹۵۰ درجه سانتی گراد می پرند.

• کوره آجرپزی چاهی

در این نوع از کوره زمین را باید گود کرده و داخل آن آتش درست می کنند سپس آجرها را با فواصل معین از یکدیگر می چینند تا با عبور حرارت و دما،خشت ها پخته شوند.